Darowizna nieruchomości. Jak zabezpieczyć się przed ewentualnymi trudnościami?

Przekazanie domu, mieszkania czy innej nieruchomości najbliższym jest częstą praktyką. Robią tak rodzice dla swoich dzieci i dziadkowie dla wnuków. I wielu innych spowinowaconych, którzy w jakimś stopniu przekazując nieruchomość, oddają w ten sposób i cześć uczucia do obdarowywanego. Ta część może okazać się dość kosztowna, gdy podejmuje się tę decyzję pochopnie, bez zainteresowania w prawną stronę tego zagadnienia. Dlatego odpowiedzmy sobie na pytanie, czy można uniknąć płacenia podatku od darowizny, w której przekazuje się nieruchomość, którą może być wiele warta.

Darowizną nazywamy umowę, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego przekazania części swojego majątku na obdarowanego. Czytamy tak w art. 888 Kodeksu Cywilnego. I choć bezpłatne przekazanie może dojść do skutku, tak w niektórych przypadkach koniecznością będzie odprowadzenie wcale nie małego podatku od darowizny. Podatku tego nie zapłacą osoby, które w prostej linii spowinowacone są z darczyńcą. Wymienimy wśród nich: wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków), zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), małżonka, rodzeństwo, pasierba i macochę, czy ojczyma. Zaliczając się do jednego z nich, nie ponosimy kosztów podatkowych związanych z przekazaniem wartościowej nieruchomości, ale tylko wtedy, gdy w terminie do 6 miesięcy od przekazania mienia zgłosimy ten fakt do Urzędu Skarbowego.

Najlepszym sposobem na wykonanie przekazania własności jest spisanie umowy u notariusza, który osobiście będzie zobowiązany do poinformowania o tym fakcie odpowiedniego urzędnika. I choć koszt notarialny może być dość wysoki, i jest zależny od wartości nieruchomości przekazywanej w darowiźnie, to z całą pewnością jest o wiele niższy niż podatek, który przyjdzie nam zapłacić, gdy nie dokonamy wszelkich formalności. Sama taksa notarialna może wynieść od około tysiąca złotych do maksymalnie 10 tysięcy złotych w przypadku przekazania prawdziwie wartościowej nieruchomości. Mimo to im jest ona droższa, tym bardziej opłaci nam się mieć wszystko na piśmie, zamiast później borykać się z problemami pojawienia się innych chętnych, których także w rodzinie nigdy nie zabraknie.

Podczas przekazywania nieruchomości na małżeństwo, w którym z racjonalnych powodów jedno z jego członków nie będzie należeć do prostej linii spadkobierców może okazać się koniecznym opłacenie podatku od darowizny. Dlatego w przypadku chęci jego uniknięcia nieruchomość powinno przekazać się wyłącznie na osobę będącą jednym z bezpośrednich spadkobierców.

Podatek od darowizny w przypadku konieczności jego opłacenia wyniesie nas od 3 do 20 procent w zależności od tego, do jakiej grupy podatkowej należy obdarowywany. Jego wartość uzależniona także od wartości nieruchomości może okazać się spora i wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych w przypadku domów czy mieszkań do wartości około 300 tys. złotych. Ta przykładowa wartość może wynieść jeszcze więcej, gdy obdarowany osobiście należy do najbardziej zamożnej grupy podatników, a wartość rynkowa nieruchomości jest równie pokaźna.

Kiedy chcemy nabyć nieruchomość rolną, która poddana jest licytacji – co warto o tym wiedzieć?

W polskim prawie znajdziemy jednak i dobre alternatywy dla darowizn. Pierwszą z nich jest oczywiście spisanie testamentu, tu jednak musimy liczyć się z możliwością, koniecznością płacenia zachowku na rzecz innych, pominiętych w testamentach spadkobierców. Innymi instrumentami są spadek czy też służebność.